Leikhúsveturinn er að komast í gang með nýjum verkum eftir Maríu Reyndal og Marius van Mayenburg, verk tveggja íslenskra leikstjóra úr FAMU eru sýndar í Bíó Paradís og annar þeirra er að gefa út bók um Tékklandsárin og Sunna Gunnlaugs, Bríet og fleiri eru með tónleika. Þá verður hin yndislega Past Lives frumsýnd í Bíó Paradís og pólskir bíódagar verða á Eskifirði. Þetta er bara brot af því sem er að gerast í menningunni næstu vikuna.
Mánudagur 18. september
Leikhúskaffi | Með guð í vasanum
17.30 Borgarbókasafnið Kringlunni
María Reyndal samdi leikverkið Er ég mamma mín? sem gekk í Borgarleikhúsinu í þrjú leikár. Hún mun ræða nýtt verk sitt, Með guð í vasanum, þar sem Katla María Þorsteindóttir leikur aðalhlutverkið. María mun mæta í leikhúskaffi til að spjalla um verkið, sem verður frumsýnt á föstudaginn – en þá er uppselt, en það eru hins vegar enn til miðar á forsýninguna á fimmtudaginn. En um hvað fjallar svo verkið? Jú, um hana Ástu.
Ásta upplifir sig í blóma lífsins þótt hún glími við ýmis veikindi og erfiðleika sem fylgja hækkandi aldri. Ekki bætir úr skák að hjartkær einkadóttirin þvælist dálítið fyrir henni og er hreint út sagt óþolandi stjórnsöm á köflum. Þegar Ásta mætir sínum stærstu áskorunum er gott að eiga öflugan bakhjarl í Guði – ekki síst þar sem segja má að Ásta sé með hann gjörsamlega í vasanum, eða hvað? Það kemur svo í ljós að Guð þarf að láta hendur standa fram úr ermum í þeim miklu breytingum sem standa fyrir dyrum í lífi Ástu.
Heimasíða / Facebook-viðburður
Bókmenntakvöld: Sveinbjörg Sveinbjörnsdóttir, Aldrei nema vinnukona
19.30 Bókasafn Seltjarnarness
Þriðjudagur 19. september
Orð sem minningar: Hvað getur íslenskan sagt okkur um tengsl máls og minnis?
20.00 Neskirkja
Í þessu erindi fjallar Iris Edda Nowenstein um margslungið samband minnis og tungumáls og veltir vöngum yfir því hvernig reynsla fólks mótar þá merkingu sem það leggur í orð. Fjallað er um möguleikann á því að málfærni skerðist en minni varðveitist og öfugt, en þekkt er að málstol getur birst án minnisskerðingar og eins að minni getur skerst án teljandi áhrifa á mál. Oft fara erfiðleikar á sviðum máls og minnis þó saman og breytt málhegðun getur verið á meðal fyrstu einkenna heilabilunar. Að sama skapi hafa nýjar rannsóknir leitt í ljós að börn með málþroskaröskun eiga iðulega í erfiðleikum með ákveðin undirsvið minnis. Hvernig er tengslum þessara ólíku sviða hugrænnar færni háttað? Hvað geta rannsóknir um minni kennt okkur um eðli mannlegs máls? Í fyrirlestrinum færir Iris rök fyrir því að sérkenni íslenskunnar geti leitt í ljós nýja þekkingu á þessu rannsóknarsviði þar sem margt er enn á huldu og segir frá nýjum íslenskum rannsóknum sem taka til samspils máls og minnis.
Doug Wieselman
20.00 Mengi
Heimasíða / Facebook-viðburður
Framandi frumbyggjar flytja gleðjandi tónlist til styrktar Amazon-frumskóginum
20.00 Petersen-svítan
Miðvikudagur 20. september
Útgáfuhóf: Ljóðmæli Hallgríms Péturssonar
16.00 Eddu
Höfundar árita – Handbók fyrir ofurhetjur
16.30 Bókasafn Hafnarfjarðar
Heimasíða / Facebook-viðburður
Daryl Jamieson + Una Sveinbjarnardóttir, Tinna Þorsteinsdóttir & Leynigestir
20.00 Mengi
Heimasíða / Facebook-viðburður
Sunna Gunnlaugs tríó – Múlinn Jazzklúbbur
20.00 Björtuloft, Hörpu
Tríó Sunnu Gunnlaugs sem hefur starfað saman í rúman áratug gaf fyrr á árinu út nýtt hljóðrit, Becoming. Það er fimmta útgáfa tríósins sem kom fram í Þýskalandi, Austurríki, Ítalíu, Bretlandi og Bandaríkjunum í sumar.
Heimasíða / Facebook-viðburður / Miðasala
Fimmtudagur 21. september
Húsvörðurinn – Árni Már Viðarsson
16.00 Mokka
Pólskt rithöfundaspjall
16.00 Borg menningarhús, Dalvík
Heimasíða / Facebook-viðburður
Ef ég gleymi
16.30 Hömrum, Hofi, Akureyri
Heimasíða / Facebook-viðburður / Miðasala
Haustútgáfufögnuður TMM
17.00 Röntgen
Heimasíða / Facebook-viðburður
Útgáfuhóf: Vordagar í Prag eftir Þorstein Jónsson
17.00 Eymundsson, Austrustræti
Það er nóg um að vera fyrir Tékkófíla þessa vikuna. Á sunnudeginum verða sýndar myndir tveggja gamallra nemenda úr FAMU, kvikmyndaskólanum í Prag, þeirra Þorgeirs Þorgeirsonar og Þorsteinn Jónsson – en Þorsteinn sendir nú líka frá sér minningarbók um þennan tíma. Hann lýsir upphafinu svona:
„22 ára með von í brjósti um betri heim lagði ég leið mína til Prag í þáverandi Tékkóslóvakíu. Þetta var í júlí 1968, Tékkar voru að rísa gegn sovéskum yfirgangi og vildu koma á manneskjulegum sósíalisma. Hreyfingin hét Vorið í Prag. Mánuði eftir komu mína var landið hernumið af Rússum.
Ég var kominn til að læra kvikmyndagerð og næstu 4 árin fylgdist ég með því hvenig Rússar moluðu hugmyndir Tékka um frelsi og lýðræði.“
Þorsteinn er þarna lentur í hringiðu ólgandi uppreisnar með skrautlegum samnemendum sínum af ýmsum þjóðernum, kynnist ástinni og sósíalismanum, sem hvort um sig vekur með honum flóknar og mótsagnakenndar tilfinningar. Innfæddir skora á hann að fylgjast með og bera vitni um atburðina.
Bókakaffi | Lóaboratoríum
17.30 Borgarbókasafnið Úlfarsárdal
Heimasíða / Facebook-viðburður
Kvikmyndin Julia Blue eftir Roxy Toporowych
18.00 Auðarsalur, Veröld
Extreme Chill Festival 2023
19.00 Gamla Bíó, Iðnó, KEX, Mengi o.fl.
Heimasíða / Facebook-viðburður / Miðasala
Soviet Barbara
19.00 Bíó Paradís
Filmumenn og Ari Eldjárn
20.00 Stúdentakjallarinn
Heimasíða / Facebook-viðburður
Umbra og arfurinn
20.00 Aðventkirkjan í Reykjavík
Með guð í vasanum – forsýning
20.00 Borgarleikhúsið
Pabbastrákar
20.30 Tjarnarbíó
Heimasíða / Facebook-viðburður / Miðasala
Kuldi – S&S sýning með Erlingi Thoroddsen og Jóhannesi Hauk
21.00 Bíó Paradís
Heimasíða / Facebook-viðburður / Miðasala
Óstýrilát / Ustyrlig
21.00 Bíó Paradís
Föstudagur 22. september
Past Lives
18.50 Bíó Paradís
Smyglari var þegar búinn að skrifa um þessa litlu perlu, um það má lesa nánar hér, neðst í færslunni.
„Það kviknaði eitthvað þarna fyrir áratug yfir sæstrengnum en hvorugt þeirra stökk þó til og keypti sér miða yfir hafið fyrr en tíu árum seinna. Um þetta er myndin. Þetta er mynd um langtímasamband sem nær aldrei að verða alvöru samband, til þess er fjarlægðin of mikil, plönin of ólík, þau of ólík. Samt er taugin á milli sterkari en öflugasti sæstrengur, þau Greta Lee og Teo Yoo eru með þúsund vatta kemistríu sem Nora og Hae-Sung, en orkan er samt oftast á bak við, ósýnileg.“
Njála á hundavaði
20.00 Hof, Akureyri
Heimasíða / Facebook-viðburður / Miðasala
Bríet
20.00 Kaffi Flóra
Rúnar Þór afmælistónlekar
20.00 Bæjarbíó
Slagarasveitin – Útgáfutónleikar
20.30 Iðnó
Boyz n the Hood – föstudagspartísýning
21.00 Bíó Paradís
Heimasíða / Facebook-viðburður
Klaki
21.00 Dillon
Ásgeir Trausti
21.00 Græni hatturin
Heimasíða / Facebook-viðburður
Bríet
22.00 Kaffi Flóra
Laugardagur 23. september
Palli var einn í heiminum
13.00 Kaldalón, Hörpu
Heimasíða / Facebook-síða / Miðasala
Ástarsaga úr fjöllunum – Litli tónsprotinn – Sinfóníuhjómsveit Íslands
14.00 Eldborg, Hörpu
Heimasíða / Facebook-viðburður / Miðasala
Sævar Jóhannsson
14.00 Duus safnahús, Keflavík
Stolt – myndlistaropnun
14.00 Menningarhúsið Berg, Dalvík
Heimasíða / Facebook-viðburður
Tónleikur í Glerregni: Una Sveinbjarnardóttir
16.00 Listasafn
Heimasíða / Facebook-viðburður
Kór Lindakirkju – Gospeltónleikar
17.00 Höllin í Vestmanneyjum
Coradium og vinir
17.00 Laugarneskirkja
Pólskar kvikmyndir á Eskifirði
19.00 Valhöll, Eskifirði
DJ Aron Kale
19.00 Tehúsið
Ekki málið
20.00 Þjóðleikhúsið
Heimsfrumsýning á lokahluta Mayenburg-þríleiksins og nú er það leikskáldið sjálft, Marius van Mayenburg, sem leikstýrir þeim Ilmi Kristjánsdóttur og Birni Thors.
Simone er rafeindavélfræðingur, nýkomin heim úr viðskiptaferð til Ítalíu með yfirmanni sínum. Hún er með gjöf handa eiginmanni sínum, Erik, sem hefur að vanda sinnt búi og börnum á meðan hún hefur verið í burtu og reynt þess á milli að einbeita sér að þýðingum sínum fyrir bókaforlagið sem hann vinnur hjá. Erik hikar við að opna pakkann. Er kannski eitthvað annað sem fylgir þessari gjöf? En hvað ef það væri Erik sem væri að koma heim úr viðskiptaferð og Simone hefði verið heima að sinna fjölskyldulífinu? Væri þá eitthvað á annan veg?
Slagarasveitin – Útgáfutónleikar
20.30 Félagsheimilinu Hvammstanga
Stebbi & Eyfi
21.00 Græni hatturinn
Hjörtur Stephensen tríó
Andri Ívars uppistand
21.00 Café Rosenberg
Sunnudagur 24. september
Tímaferðalag um tónsmíðar Wagners
13.30 Salurinn, Kópavogi
Heimasíða / Facebook-viðburður / Miðasala
Bíótekið: Bóndi og Eldsmiðurinn
15.00 Bíó Paradís
Heimasíða / Facebook-viðburður
Sígildir sunnudagar: QuartetES snýr aftur í Hörpu
16.00 Norðurljós, Hörpu
Ungsveitin leikur Berlioz – Ungsveit SÍ
17.00 Eldborg, Hörpu
Heimasíða / Facebook-viðburður / Miðasala
Bíótekið: Maður og verksmiðja, Róður og Grænlandsflug eftir Þorgeir Þorgeirson
17.00 Bíó Paradís
Þorgeir Þorgeirson var líklega fyrsti Íslendingurinn sem lærði við hinn virta FAMU kvikmyndaskóla í Prag. Skömmu eftir að hann kom heim gerði hann myndir á borð við Maður og verksmiðja, Róður, Grænlandsflugið og fleiri á tiltölulega stuttum kvikmyndaferli.
Í þá daga þótti næsta ómögulegt að reyna að framleiða kvikmyndir fyrir fámennið á Íslandi, hvað þá að ráðast í gerð tilraunakenndra heimildarmynda. Þorgeir vildi fanga hina raunsönnu áferð lífsins, hvort sem það var umfjöllunarefninu til framdráttar eða ekki og úr varð eitthvað einstakt.
Þegar hann ákvað að segja sig frá kvikmyndagerð bannaði hann sýningar á flestum sínum myndum. Í góðu samstarfi við fjölskyldu Þorgeirs verða nokkrar þeirra nú sýndar á ný.
Heimasíða / Facebook-viðburður
Bíótekið: Louisiana Story
19.30 Bíó Paradís
Heimasíða / Facebook-viðburður
Ambient Mengi – Extreme Chill Festival 2023
20.00 Mengi
Óperutónleikar á Höfn
20.00 Hafnarkirkja, Höfn í Hornafirði
Hér er svo póstlisti svo þú fáir menningardagatlið í pósthólfið.
Texti: Ásgeir H Ingólfsson